In 1998 werden mijn vrouw en ik door het Gemeentebestuur van de Duitse stad Erfurt uitgenodigd om de opening van de gerestaureerde Kleine Synagoge bij te wonen.

Wij verbleven in de villa van de stad en later vernamen wij dat daar ook de hoogste regeringsleiders van de DDR verbleven als zij in de stad te gast waren. U kunt zich dan misschien een voorstelling maken hoe ons onderkomen ingericht was.

In de hal trof ik een man, klein van gestalte, maar met een groot charisma. Hij stelde zich voor als Sally Perel. Ik had nog nooit van hem gehoord. Ik kwam met hem in gesprek en ik vertelde hem dat ik onlangs een speelfilm op tv had gezien, waarin een Jodenjongen noodgedwongen lid was geworden van de Hitlerjugend. Daarop zie hij: 'Dat is de film over mijn leven. Ik ben die Hitlerjongen.'

Diezelfde avond zou ik de stad, in het kader van 60 jaar Kristalnacht, mijn eenakter De Trein (Der Zug) worden gespeeld door de Ökumenische Spielgemeinde Erfurt. Sally Perel was te gast en na de voorstelling, toen mijn vrouw en ik met de spelers stonden te praten, kwam hij bij ons staan. Zwijgend opende hij zijn portefeuille en daarin lag een Jodenster. 'Der gehörte mein Bruder', zei hij. Het was een zeer emotioneel moment.

Na enkele weken kreeg ik een brief van Sally Perel, met de vraag of ik een toneelstuk voor hem wilde schrijven, een toneelstuk over zijn leven.

Ik schreef hem terug dat ik mij weliswaar zeer vereerd voelde, maar dat ik niet zou weten wat ik zou moeten toevoegen aan het verhaal, dat in een Oscar-genomineerde film over zijn leven en in zijn boek al was verteld.

Hij liet mij daarop weten dat de teksten van De Trein hem zo hadden geboeid, dat hij de wens had dat ik een toneelstuk zou schrijven.

Het werd 'Je zult leven', de laatste woorden van zijn moeder. Toen hij op het punt stond om samen met zijn broer Isaak naar het oosten te vluchten, nam ze zijn hoofd in beide handen en zei: 'Sally, du sollst leben.' Hij heeft zijn ouders nooit meer terug gezien.

Bij de Nederlanse première in Waalwijk was Sally Perel aanwezig. Ook de t.v. besteedde aandacht aan zijn aanwezigheid, o.a. in 'Achter het nieuws' en in het programma 'De wandeling'.

Na de voorstelling zei Sally mij: 'Ich habe nichts verstanden und doch habe ich alles verstanden.'

Sally was te gast in Abbekerk en opende samen met de burgemeester een tentoonstelling, voorafgaande aan de voorstelling aldaar die ik had geregisseerd.

Daarna waren wij beiden aanwezig bij voorstellingen in Duitsland.

'Je zult leven is inmiddels in het Duits en Engels vertaald. De Engelse vertaling werd gesponsord door Volkswagen A.G. Wolfsburg.