SALOMON PEREL
Sally Perel wordt op 21 april 1925 in Peine, in de buurt van Braunschweig geboren, als zoon van Asriel en Rebekka Perel, die in 1918 vanuit Rusland naar Duitsland waren geëmigreerd.
Als Sally op grond van de Neurenberger Rassenwetten in 1935 de toegang tot school wordt geweigerd en de haat tegen de Joden steeds meer toeneemt, besluiten vader en moeder Perel met hun kinderen naar Lodz in Polen te vertrekken. Hier vinden ze onderdak bij de zuster van Rebekka Perel. Sally gaat naar school en leert de Poolse taal.
In 1939, kort voordat Sally naar het Hebreeuws Gymnasium zal gaan, begint de Tweede Wereldoorlog en wordt de school gesloten. Kort daarop wordt bekend gemaakt dat, alle in Lodz woonachtige Joden, in een getto zullen worden ondergebracht.
Vader Perel besluit daarop dat Sally en zijn oudere broer Isaak naar Rusland zullen proberen te vluchten, terwijl hij, zijn vrouw en hun dochter Bertha in Lodz zullen blijven. Nog dezelfde avond nemen de beide broers afscheid van hun ouders en zusje. Asriel zegent zijn beide zonen en als Rebekka afscheid neemt van Sally, zijn haar laatste woorden: “je zult leven”.
In december steken Sally en Isaak, na een reis vol ontberingen, de grens met Rusland over. Aangezien Sally minderjarig is wordt hij door Russische soldaten naar een weeshuis in Grodno gebracht, terwijl Isaak verder reist naar Wilna.
Inmiddels heeft Bertha uit het getto weten te vluchten en bezoekt haar broer in het weeshuis. Het is de laatste keer dat Sally haar zal zien.
Als in juni 1941 Grodno wordt gebombardeerd en de weeskinderen in paniek door de straten van de stad rennen, wordt Sally door Duitse soldaten gevangen genomen.
Samen met tientallen andere gevangenen staat hij urenlang te wachten, terwijl Duitse soldaten de gevangenen op Jood en niet-Jood sorteren.
Sommige mannen en jongens moeten hun broek laten zakken, zodat de Duitsers kunnen zien of ze al dan niet besneden zijn. Sally vreest hetzelfde lot te zullen moeten ondergaan.
Als Sally aan de beurt is en de Duitse soldaat hem vraagt of hij Jood is antwoordt hij: “Nee, ik ben Volksduitser”. De soldaat gelooft hem en vanaf dat moment neemt Sally’s leven een bizarre wending.
Omdat Sally inmiddels Russisch spreekt wordt hij door de 12de pantserdivisie meegenomen naar het Oosten, om daar als tolk te fungeren tijdens de verhoren van Russische officieren. Op bevel van een hoge Duitse officier, Hauptmann von Münchow, die Sally te jong vindt om aan het front te verblijven, wordt hij naar de Hitlerjeugdschool in Braunschweig gestuurd.
Hier, in het hol van de leeuw, leeft Sally Perel 4 jaar lang als de Hitlerjongen Jupp Perjel, zonder dat iemand ooit heeft gemerkt dat hij Jood was.
’s Nachts”, zo zegt Sally later tijdens zijn lezingen, “tekende ik met mijn vinger een Davidster op de vochtige ruit, terwijl ik de andere dag mijn rechterarm hief en Heil Hitler brulde. Als Jood in het uniform van de Hitlerjeugd, geloofde ik na korte tijd in de ideologieën van Hitler en zijn trawanten en daarmee was de chaos in mijzelf compleet”.
De ouders van Sally en diens zuster Bertha hebben de oorlog niet overleefd. Asriel stierf van honger en zwakte in het getto van Lodz. Hij werd begraven op de Joodse begraafplaats. Rebekka werd tezamen met tientallen andere vrouwen in de laadbak van een vrachtwagen gestopt. Via een slang die aan de uitlaat bevestigd was, werden de vrouwen vergast. Zij werd begraven in een massagraf op een onbekende plek. Bertha werd tijdens een mars van het ene kamp naar het andere, met een nekschot om het leven gebracht. Isaak overleefde de oorlog.
In 1948 emigreerde Sally Perel naar Israël.
Toen Sally Perel aan het einde van de tachtiger jaren een hartoperatie moest ondergaan, heeft hij zijn vrouw beloofd zijn verhaal aan anderen te zullen vertellen, indien deze operatie goed zou verlopen.
Toen Sally hersteld was van de operatie heeft hij zijn geschiedenis verteld aan een bevriende journaliste, die er echter geen woord van geloofde. Een Jood als Hitlerjongen was al te fantasievol.
Omdat Sally echter voet bij stuk hield dat hij werkelijk als Jodenjongen 4 jaar lang een Hitlerjongen was geweest, besloot de journaliste zijn verhaal na te trekken. Journalisten van een tweetal grote Duitse dagbladen, waaronder de Bunte, gingen op zoek naar de Hitlerjongen Jupp Perjell. In de bewaard gebleven archieven van de Hitlerjeugd vonden zij hem en al spoedig bleek dat Sally Perel de waarheid had gesproken.
In 1991 verscheen de speelfilm Europa Europa en 1992 verscheen zijn boek “Ich war Hitlerjunge Salomon”, dat in vele talen, ook in het Nederlands, werd vertaald.
Sindsdien is Sally Perel een begrip in Duitsland. Enkele maanden per jaar reist hij door Duitsland waar hij aan scholen, universiteiten en tal van andere instanties lezingen geeft. Ook is hij een regelmatige gast bij radio en televisie.
Op 23 juni 1999 kreeg hij, in opdracht van de Duitse Bondskanselier Roman Herzog, uit handen van de Duitse ambassadeur in Israël het Bundesverdienstkreuz.
Op 15 juni 2000 werd Salomon Perel ereburger van zijn geboortestad Peine (Duitsland) en werd ter gelegenheid daarvan een gedenksteen aan zijn geboortehuis onthuld.
Sally Perel heeft zich tot doel gesteld tot het einde van zijn leven te blijven strijden tegen onrecht en geweld. Door zijn verhaal keer op keer te vertellen en met jong en oud in discussie te gaan, is hij een ware ambassadeur voor de vrede geworden.
Zijn grootste wens is dat de Palestijnen ooit hun eigen land zullen krijgen.
Salomon Perel overleed op 2 februari 2023. Hij is 97 jaar geworden.